گرفتگی عروق کرونر چیست ؟ علت| علائم | تشخیص و درمان

گرفتگی عروق کرونر CAD  جز بیماری های شایع قلبی می باشد. بیماری هایی مانند گرفتگی عروق کرونر یا ایسکمیک قلب را مربوط به CAD  در نظر می گیرند. گرفتگی عروق یا آترواسکلروز که تصلب شرایین نیز گفته می شود به علت تشکیل پلاک داخل شریان می باشد. شریان ها سرخرگ های خونی هستند که خون غنی از اکسیژن را به ارگان های بدن انتقال می دهد.  گرفتگی عروق کرونر می تواند باعث حمله قلبی، سکته مغزی یا مرگ شود. علائم گرفتگی عروق کرونر بسته به محل گرفتگی و نوع عروق وابسته است. علت و عامل گرفتگی عروق کرونر چربی زیاد در خون می باشد که در دیواره های رگ ها رسوب کرده و موجب انسداد آنها می شود. البته افراد زیادی نیز بوده اند که با وجود فعالیت بدنی کافی، عدم استعمال دخانیات و نداشتن چربی خون بالا دچار گرفتگی عروق کرونر شده اند و همچنین افرادی بوده اند که با وجود چربی خون بالا عدم فعالیت ورزشی دچار گرفتگی عروق خونی نشده اند. هر نوع چربی موجب گرفتگی عروق خونی نمی شود و تکه های بافت چربی دار که از لیپوپروتئین کم چگال یا همان کلسترول بد است به دیواره شریان ها می چسبند و در آن محل رسوب کرده و می توانند موجب انسداد عروق شوند. تشکیل رسوبات شاید می تواند در ایام جوانی ایجاد شود و با تجمع این چربی ها انعطاف پذیری سرخرگ کم شده و فضای داخلی آن کم می شود. همین امر موجب می شود که از مقدار عادی جریان خون کم شود. همچنین این رسوبات ممکن است شکاف برداشته یا پاره شوند و بر روی آنها لخته خونی تشکیل شود و انسداد رگ بیشتر شود.

گرفتگی عروق کرونر چیست ؟

بیماری عروق کرونر با انباشته شدن پلاک در دیواره های شریان خونی بدن که مسئول انتقال خون بین قلب و قسمت های دیگر بدن است به وجود آمده است. پلاک های انباشته شده در عروق خونی بدن مانند کلسترول و مواد دیگری که در عروق خونی وجود دارد می تواند باعث مسدود شدن مسیر انتقال خون شود. در نتیجه مسدود شدن شریان های خونی که در برخی از مواقع به شکل کامل مسدود شده و در برخی از موارد کمی محدود شده را تصلب شریان یا آترواسکلروز می گویند.
برای مشخص شدن ریسک وجود بیماری عروق کرونر متخصص قلب و عروق فشار خون، کلسترول و سطح قند خون شما را اندازه گیری خواهد کرد.

بیماری های مرتبط با گرفتگی عروق کرونر

گرفتگی عروق کرونر یا آترواسکلروز می تواند بر روی شریان بدن تاثیر بگذارد این شریان ها مانند قلب، مغز، پاها، لگن و بازوها می باشد.

بیماری های قلبی و عروقی

بیماری قلبی و عروقی که بر اثر ایجاد پلاک در شریان به وجود می آید و این شریان خون اکسیژن دار را به عروق کرونری قلب می رساند. پلاک، ناحیه عروق کرونر را کاهش و جریان خون را به عضله قلب کاهش می دهد. لکه پلاک موجب ایجاد لخته در شریان ها می شود. لخته های خون قادرند به طور جزئی یا کاملا شریان را مسدود کنند. در صورتی که جریان خون به عضله قلب شما کاهش یابد و یا مسدود شود آنژین یا حمله قلبی رخ می دهد.

علائم گرفتگی عروق قلبی

• استفراغ
• اضطراب شدید
• درد قفسه سینه
• سرفه
• احساس ضعف

بیماری عروق کاروتید (P.A.D.)

در صورت ایجاد پلاک در شریان های اصلی خون اصلی به پاها، بازو و لگن رسانده می شود. بیماری شریانی محیطی رخ می دهد. اگر جریان خون به این بخش از بدن کاهش یابد یا مسدود شود می تواند باعث سوزش، درد و گاهی نیز عفونت شود.

علائم شریان های کاروتید

• ضعف
• دشواری تنفس
• سردرد
• بی حسی صورت
• فلج

بیماری مزمن کلیوی

عملکرد اصلی کلیه ها حذف مواد و آب زائد از بدن است. ایجاد پلاک در شریان های کلیوی می تواند باعث یجاد بیماری مزمن کلیوی شود. این شریان ها خون را به کلیه می رسانند. با مرور زمان این امر موجب کاهش عملکرد کلیه خواهد شد.

علائم بیماری مزمن کلیوی

• از دست دادن اشتها
• تورم دست و پا
• دشواری تمرکز

علت گرفتگی عروق کرونر

گرفتگی عروق امری است که به آهستگی رخ می دهد، این گرفتگی می تواند از دوران جوانی آغاز شود. گرفتگی عروق می تواند در اثر آسیب لایه داخلی یک شریان آغاز شود.

• کلسترول ، فشار خون، تری گلیسرید بالا
• استعمال دخانیات
• مقاومت به انسولین
• چاقی
• دیابت
• بیماری هایی مانند آرتریت، لوپوس یا عفونت یا التهاب علت ناشناخته

در صورت آسیب به عروق آسیب دیده سلول های خونی در محل آسیب گیر کرده و در قسمت های داخلی درون شریان قرار خواهند گرفت. با گذشت زمان رسوبات چربی یا پلاک ساخته شده از کلسترول و مواد دیگری که در شریان وجود دارند دچار انسداد می شود و بعد از گرفتگی در عملکرد آن اختلال ایجاد خواهد شد. پلاک می تواند موجب لخته شدن خون شود و جریان خون را به برخی از قسمت ها متوقف کند.

علائم گرفتگی عروق قلب

در مراحل اولیه ممکن است گرفتگی عروق کرونر بدون علامت باشد. درد قفسه سینه یا آنژین صدری که همان احساس سوزش، فشردگی، سنگینی یا گرفتگی در قفسه سینه میباشد : علت آنژین انباشته شدن پلاک بیش از حد داخل شریان خونی و در نتیجه عروق قلبی تنگ شده می باشد. این علامت جز اولین نشانه های حمله قلبی محسوب میشود. همچنین شریان های خونی تنگ و کوچک می تواند منجر به درد در قفسه سینه شود و همین امر باعث انسداد شریان و جریان خون به سمت عضله قلب و بدن شود.

• درد در ناحیه دست و شانه ها، گردن، فک، بازوی چپ
• تنگی نفس
• احساس ضعف و سبکی سر
• حالت تهوع
• عرق سرد
• گرفتگی عروق شریانهای قلب می تواند باعث درد قفسه سینه یا آنژین صدری
• گرفتگی عروق در شریان های خون رسان به مغز ایجاد شود باعث بی حسی یا ضعف ناگهانی در بازوها یا پاها، دشواری صحبت کردن یا نادیده گرفتن گفتار، از دست دادن موقت بینایی یا فلج موقت عضلات صورت شود و در صورتی که بدون درمان باقی بماند می تواند موجب سکته مغزی شود.
• گرفتگی در شریان های سینه ها و پاها می تواند موجب درد پا و عضلات پا در هنگام پیاده روی شود
• گرفتگی در شریان های کلیه موجب فشار خون بالا یا نارسایی کلیه می شود.
• علائم گرفتگی عروق به اینکه کدام شریان آسیب دیده باشد بستگی دارد.
• گرفتگی عروق قلبی می تواند با مرور زمان موجب تضعیف قلب شده و نارسایی قلب را در پی داشته باشد. در بیماری نارسایی قلبی، عضله قلب شما دیگر توانایی پمپاژ خون و اکسیژن کافی به قسمت های مختلف بدن را ندارد.

نحوه تشخیص گرفتگی عروق کرونر

• نوار قلب (ECG یا EKG) : این آزمایش تشخیصی قادر است فعالیت الکتریکی، ضربان و ریتم تپش قلب فرد را اندازه گیری کند.
• اکوی قلب :  در این بخش اکوکاردیوگرام از امواج سونوگرافی استفاده می شود، این آزمایش تصاویری از قلب را به متخصص قلب و عروق می دهد.
• تست اضطراب یا ورزش : این تست در حالتی گرفته می شود که در حین راه رفتن بر روی تردمیل قلب شما اندازه گیری شده و این کار باعث تشخیص عملکرد درست قلب در حین پمپاژ آن به ارگان های دیگر بدن می شود.
• تصویر ایکس ری از قفسه سینه : اشعه ایکس ری می تواند تصاویری از قلب، ریه ها و ارگان های دیگر قفسه سینه استفاده خواهد شد.
• آنژیوگرافی : آنژیوگرافی قلب به این صورت است که با استفاده از لوله ای نازک  انعطاف پذیر به نام کاتتر درون عروق کرونر خونی دست یا کشاله ران قرار گرفته و با تزریق ماده ای با نام حاجب تصاویری واضحی از رگ های قلبی و انسدادی و برای پیدا کردن پلاک انجام می شود.
• اسکن هسته ای قلب : این اسکن به این صورت انجام می شود که ماده رادیواکتیو بیخطر در شریان ها تزریق شده و میزان خونرسانی به عضله قلب مورد بررسی قرارخواهد گرفت. اسکن هسته ای قلب در دو حالت فرد استراحت و استرس قابل انجام است.

چه عواملی ریسک ابتلا به گرفتگی عروق کرونر را افزایش می دهد؟

• عدم فعالیت فیزیکی مناسب
• تغذیه نامناسب ، برای مثال چربی های زائد آسیب رسان که در ساخت روغن های نباتی صنعتی و غیر ارگانیک به کار می رود، اشخاصی که برای طولانی مدت از این روغن های بد استفاده می کنند چربی بد خون آن ها افزایش و این امر موجب گرفتگی عروق خواهد شد.
• استعمال دخانیات
• فشار خون و کلسترول بالا
• بیماری دیابت
• اضافه وزن یا چاقی
• گاهی افرادی که به گرفتگی عروق مبتلا هستند هیچ علائمی ندارند تا زمانی که ئچار سکته مغزی یا حمله قلبی شوند.
• سابقه خانوادگی مخصوصا زمانی که اعضای خانواده سابقه بیماری قلبی قبل از ۵۰ سالگی داشته باشد.

مراقبت های لازم برای گرفتگی عروق کرونر

• تغییر در سبک زندگی بهترین درمان برای آترواسکروز است.
• فعالیت و تحرک بدنی خود را افزایش دهید.
• تغییر در رژیم غذایی و انتخاب رژیم غذایی کم نمک و بدون چربی
• عدم استعمال دخانیات
• مصرف داروهای تجویزی پزشک برای درمان برخی از بیماری ها مانند کلیسم، فشار خون بالا و ضربان قلب نامظم که می تواند ریسک فاکتور بیماری گرفتگی عروق کرونر را افزایش دهد.
• در صورت ابتلا به بیماری هایی مانند استرس و اضطراب، درمان آن و بهبود سلامت روان افراد
• کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن

درمان گرفتگی عروق کرونر

• درمان تنگی عروق کرونر با روش آنژیوپلاستی یا PCI
• بالن زدن
• درمان تنگی عروق کرونر با روش جراحی CABG یا پیوند بای ‌پس عروق کرونر قلب
• جراحی باز قلب

درمان دارویی گرفتگی رگ قلب

برای درمان بیماری عروق کرونر میتوانید از داروهای مختلفی استفاده کنید. این داروها شامل :

داروهای اصلاح کننده کلسترول

این دارو میتواند مواد اولیه رسوب شده در عروق کرونر را کاهش دهد. در نتیجه آن کلسترول مخصوصا لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL یا کلسترول بد) کاهش خواهد یافت.
پزشک می تواند از بین طیف وسیعی از داروها، از جمله استاتین ها، نیاسین، فیبرات ها و ترشح کننده های اسید صفراوی انتخاب نماید.

دیگر داروهای باز کننده رگ قلب

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

در صورتی که علائم ذکر شده را مشاهده کردید، با پزشک خود صحبت کنید و به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.